“What Is a Constructivist Learning Environment?”

อะไรคือสิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์

          จากบทความ “What Is a Constructivist Learning Environment?” ในบทนำได้กล่าวถึงการทำความเข้าใจคำว่า “สิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้ตามแนวทางคอนสตรัคติวิสต์” ว่า “เป็นการจัดสภาพ” เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ของผู้เรียน โดยผู้เรียนเป็นผู้สร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง โดยความคิดนี้มีคุณค่าต่อการศึกษาในปัจจุบัน  ตามข้อคิดการแนะนำในการจัดการ เช่น เวลาและสถานที่ การเรียนรู้แต่ละคาบภายในพื้นที่ที่กำหนด  ควรจะอยู่ในช่วงเวลาประมาณ 50 นาที ผลลัพธ์ที่แสดงให้เห็นได้ เกิดจากการประมวลสารสนเทศของผู้เรียน  และผลของการเรียนรู้ผ่านโมเดลที่ออกแบบไว้  โดยระบบหรือกระบวนการเรียนรู้ที่เกิดขึ้นในแต่ละขั้นตอน  พัฒนาการของการจัดสิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีนี้  จะแสดงให้เห็นถึงความสอดคล้องกันระหว่างความรู้พื้นฐานที่ออกแบบ และมีแนวคิดว่าในการสอนของครูผู้สอนภายใต้ concept ของปรัชญาการศึกษาเดียวกัน รวมไปถึงวิธีการประเมินผล  ซึ่งแนวทางมักจะมีแนวโน้มในการให้ความสำคัญกับการจัดกิจกรรมตามสภาพจริง  ที่จะช่วยให้ผู้เรียนได้สร้างความรู้ความเข้าใจ  และพัฒนาทักษะต่างๆ ในบริบทที่มีความหมาย  แต่สิ่งที่ยังไม่ชัดเจนในการจัดสิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้อีกอย่างหนึ่ง  ก็คือ นักออกแบบการสอนและผู้สอนมักจะคำนึงถึงประสิทธิภาพในการเรียนรู้ของผู้เรียน ที่สามารถวัดออกมาเป็นระดับคะแนน หรือผลการเรียนที่มาจากการเรียนการสอน ที่มีการควบคุมดูแลอย่างเข้มงวด  มากกว่าการยืดหยุ่นในการเรียนรู้ของผู้เรียน  ซึ่งจะเกิดจากการจัดให้ผู้เรียนทำกิจกรรมการเรียนรู้ที่ดึงดูดใจ สามารถเข้าถึงสารสนเทศในวงกว้างได้ ด้วยสื่อและสิ่งพิมพ์ต่างๆ ที่เหมาะสม และได้รับการชี้แนะที่ดีจากครูซึ่งเปรียบเสมือนผู้แนะนำ หรือผู้ช่วยในการเรียนรู้ ดังนั้น แนวคิดของการจัดสิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ จึงดูเหมือนว่าให้คำจำกัดความที่ยังคลุมเครือ  ไม่ใช่อะไรที่เป็นการจัดไว้อย่างเสร็จสรรพสมบูรณ์ตามแนวคิดแบบเดิม ความมีอิสระของผู้เรียนในการเลือกกลุ่มและสื่อ อาจทำให้เกิดปัญหาในห้องเรียน  อาจมีผลต่อมุมมองของครูและผู้สังเกตการณ์นอกห้องเรียนที่ยังไม่เข้าใจในระบบการจัดการเรียนรู้แบบนี้ ดังนั้นการออกแบบที่โยงเข้าถึงกรอบแนวคิด หลักการ ทฤษฎี จึงเป็นส่วนสำคัญในการช่วยเหลือนักออกแบบและผู้สอน เพื่อให้เกิดประโยชน์ไปยังผู้เรียนในการบรรลุตามเป้าหมายในการเรียนรู้

     สภาพแวดล้อมทางการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์  Constructivist Learning Environments (CLEs) ประกอบไปด้วย

          - สถานที่ (place)  เช่น ในห้องเรียน หรือ พื้นที่ (space) บริเวณที่เกิดการเรียนรู้ อาจเป็นสถานที่หรือสื่อออนไลน์ที่ทำให้การเรียนรู้ของผู้เรียนเกิดขึ้น

          - ผู้เรียน (Learners) ถ้าห้องเรียนหรือพื้นที่ที่ไม่มีผู้เรียน  จะไม่ถือว่าเป็นการจัดสิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้ตามแนวทางของคอนสตรัคติวิสต์

          - มีการจัดเตรียมสิ่งต่างๆ  (Setting and organize) เพื่อเตรียมการให้ผู้เรียนได้ใช้ทำกิจกรรมเพื่อให้เกิดการเรียนรู้ ซึ่งเป็นบริเวณที่จัดไว้สำหรับผู้เรียน คือ เครื่องมือ (Tools) และอุปกรณ์ (Devices) เช่นคอมพิวเตอร์ โปรแกรมซอฟแวร์ต่างๆ ในคอมพิวเตอร์ และระบบอินเทอร์เน็ต  นอกจากนั้นยังต้องเกิดการปฏิบัติ หรือการกระทำเพื่อการเสาะแสวงหาและเกิดการเรียนรู้

          - ผู้เรียนจะต้องเกิดปฏิสัมพันธ์กับคนอื่นๆ   

          จากองค์ประกอบของสภาพแวดล้อมทางการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์  การจัดระบบการเรียนรู้ เป็นกลุ่มผู้เรียน จึงจัดเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ ซึ่งผู้เรียนจะได้ทำงานร่วมกับผู้อื่นและช่วยเหลือกัน และได้ใช้เครื่องมือต่างๆ ร่วมกัน เพื่อค้นหาความรู้ในแหล่งข้อมูล ซึ่งเป็นการกระตุ้นผู้เรียนให้เข้าไปสู่เป้าหมายในการเรียนรู้และกิจกรรมการแก้ปัญหา ซึ่ง Perkins (1991) ได้เสนอแนะว่า ทุกๆ สิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ จะประกอบด้วยห้องเรียนทั่วไปเป็นหลัก ซึ่งเป็นศูนย์ในการจัดตั้งสิ่งต่างๆ อย่างเป็นระบบ เช่น

          - Information banks (ธนาคารความรู้) เช่น ตำรา สารานุกรม วีดิทัศน์ ครู ฯลฯ

          - Symbol pads (แผ่นแสดงสัญลักษณ์) เช่น กระดาน จอ สร้างขึ้นเพื่อรวบรวมสัญลักษณ์และภาษา

          - Phenomenaria  (ที่ตั้งหรือที่จัดไว้เป็นพิเศษ) สำหรับการนำเสนอผลงาน หรือที่จัดไว้เฉพาะ

          - Constructional kits (ชุดการสร้างความรู้) เช่น โปรแกรมสำเร็จรูป 

          - Task managers (ผู้จัดการภารกิจ) ดำเนินการโดยครู รวมไปถึงกิจกรรมที่จัดให้ผู้เรียน

          สิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ ผู้เรียนจะกลายเป็นผู้ร่วมภารกิจกับผู้สอนที่เกิดขึ้นในห้องเรียน โดยถูกกำหนดว่า การจัดสิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้ อย่างน้อยที่สุดที่ควรมี เช่น ธนาคารความรู้ และแผ่นแสดงสัญลักษณ์ จนถึงขั้นการจัดการอย่างสมบูรณ์ ซึ่งมีครบทุกอย่างในการจัดจึงจะถูกเรียกว่า สิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์ โดยผู้สอนจะมีบทบาทในฐานะผู้ให้คำแนะนำ และอำนวยความสะดวก ครูจะให้ผู้เรียนเป็นอิสระในเนื้อหาและความก้าวหน้าของการเรียนรู้ ซึ่งการจัดสิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้แบบเดิม ผู้เรียนจะรู้สึกเหมือนถูกปล่อยทิ้ง ดังนั้นบทบาทของการจัดสิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้ที่ครบสมบูรณ์ จึงมีการจัดตั้งทั้งองค์ประกอบดังกล่าวไว้ในห้องเรียน ในส่วนของเนื้อหา จะจัดประเภทเป็น 3 ประเภท คือ  

          - Computer Microworlds สนับสนุนในการเรียนรู้ด้วยตนเอง

          - Classroom-based learning environments การจัดสิ่งแวดล้อมที่ใช้ห้องเรียนเป็นฐาน ห้องเรียนเปรียบเสมือนเครื่องมือชนิดหนึ่ง ซึ่งทำให้เกิดกิจกรรมการเรียนการสอน

          - Open, Virtual Environments การจัดสิ่งแวดล้อมเสมือนจริงแบบเปิด โดยใช้การจัดระบบอินเทอร์เน็ต โดยใช้คอมพิวเตอร์เป็นฐาน และโปรแกรมประยุกต์ใช้งานต่างๆ เปิดกว้างให้ผู้เรียนมีปฏิสัมพันธ์กับผู้เรียนอื่นๆ ส่งเสริมศักยภาพผู้เรียนให้กว้างไกลออกไป

อ้างอิง

Brent G.Wilson. (1996). What Is a Constructivist Learning Environment?. Pp. 3-8.
รูปภาพจาก
http://www.primaryeducation.sg/category/conducive-learning-environment/